ابزار دقیق صنعتی برای کنترل و نظارت بر شرایط از جمله دما، فشار و سطوح سیال در تاسیسات فرآوری، پالایشگاههای نفت، کارخانههای پتروشیمی، خطوط لوله نفت و گاز و عملیات توزیع استفاده میشود.
کاربردهای رایج ابزار دقیق نفت و گاز شامل نظارت بر وجود گازهای قابل اشتعال و احتراق در مناطق تولید و ذخیره سازی و نظارت بر انتشار گازهای گلخانه ای برای کنترل آلودگی است. همچنین تجهیزات ابزار دقیق برای نظارت و کنترل جریان در سیستمهای تحویل نیز استفاده میشود.
دو نوع ابزار دقیق برای نظارت بر تجهیزات وجود دارد:
- ورودی
- خروجی
ابزارهای ورودی برای نظارت یا اندازه گیری دما، جریان، فشار و سطوح در تجهیزات از جمله لوله های حمل و نقل و مخازن استفاده می شود. از سوی دیگر، ابزارهای خروجی شامل کنترلها و آلارمهایی هستند که قرائتها را نمایش میدهند یا اعلام برای هشدار در مورد موقعیتهای بالقوه خطرناک ارائه میدهند.
سه جزء اصلی ابزار دقیق صنعتی سنسورها، مبدلها و فرستندهها هستند.
• حسگر یا سنسور :
خواص فیزیکی مواد جامد، سیال یا گاز را اندازه گیری می کنند. در صنعت نفت و گاز، حسگرها اندازه گیری مداوم را برای شناسایی و نظارت بر انتشار گاز و گاز فراهم می کنند.
• مبدلها:
تغییرات دما، فشار، جریان یا سطح را به یک سیگنال الکتریکی تبدیل می کنند که سپس توسط یک فرستنده دریافت می شود.
• فرستندهها:
به عنوان رابط بین سنسورها و ابزار اندازه گیری مانند سنسورهای سطح، دبی سنج و سنسورهای فشار عمل می کنند. این تجهیزات وظیفه ارسال سیگنال دیجیتال به سیستم کنترل اصلی را بر عهده دارد
چرا کیفیت نظارت، مهمترین معیار در زمینه تجهیزات ابزار دقیق به کار رفته در صنعت نفت و گاز است؟
ایمنی، مبحث اول در هر پالایشگاهی است؛ چرا که ماهیت اکثر مواد سمی، اشتعال زا و انفجاری هستند که این موضوع باعث میشود با کوچکترین بی احتیاطی، خطر حادثه به شدت افزایش یابد. برخی از این خطرات، به دلیل وجود مواد زیر هستند:
• موجود بودن مواد قابل اشتعال و انفجار، مثل:ماهیت هیدروکربنها
• خطر گرم شدن مواد، مثل :تبدیل روغن به محصولات با ارزش بالاتر به گرما نیاز دارد
• خطرات مواد خورنده، مثل :تعداد بالای اسید کل (TAN) ، نفت سولفید هیدروژن (H2S) و دیگر اسیدها
• مواد چسبناک، مثل:نفت خام میتواند حاوی محتوای باقی مانده با نقاط جوش بسیار بالا باشد.